کد مطلب:26772 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:40

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

در قرآن سوره اي به نام جن وجود دارد؟ اين موجودات از نظرزندگي و عقيده به اسلام چطور هستند؟

بي ترديد جنّ از موجوداتي است كه همانند انسان خلق شده و داراي عقل است . علاّمهء طباطبايي در اين باره مي نويسد: (2)

جهت توضيح بيش تر خلاصه اي از كتاب تفسير نمونه ذكر مي شود:

جن چنان كه از مفهوم لغوي اين كلمه به دست مي آيد, موجود است ناپيدا كه مشخصات زيادي در قرآن براي او ذكر شده است , از جمله :

1 از آتش آفريده شده , بر خلاف انسان كه از خاك آفريده شده است (و خلق الجان من مارج من نار).(3)

2 داراي علم و ادراك و تشخيص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال است .

3 داراي تكليف و مسئوليت است .

4 گروهي از آن ها مؤمنِ صالح و گروهي كافرند (و انا منّا الصالحون و منّا دون ذلك ).(4)

داراي حشر و نشر و معادند (و اما القاسطون فكانوا لجهنم حطبا).(5)

6 قدرت نفوذ در آسمان ها و خبرگيري داشتند, ولي بعداً ممنوع شدند (وانا كنانقعد منها مقاعد للسمع فمن يستمع الان يجدله شهاباً و صدا).(6)

7 با بعضي انسان ها ارتباط برقرار مي كردند و با آگاهي محدودي كه از اسراي نهاني داشتند, به اغواي انسان ها مي پرداختند (و انه كان رجال من الانس معوذون برجال من الجن فزادهوهم رهقا).(7)

8 در ميان آن ها افرادي يافت مي شود كه از قدرت زيادي برخوردارند, همان گونه كه در ميان انسان ها چنين است (قال عفريت من الجن انا آتيك به قبل ان تقوم من مقامك ; يكي از گردنكشان جن به سليمان گفت : من تخت ملكهء سبا را پيش از آن كه از جا برخيزي , به اين جا مي آورم !).

9 قدرت بر انجام بعضي كارهاي مورد نياز انسان را دارند (و من الجن من يعمل بين يديه باذن ربه ... يعملون له ما يشاء من محاريب و تماثيل و جفان كالجواب ; گروهي از جن پيش سليمان , به اذن پروردگار كار مي كردند و براي اومعبدها, تمثال ها و ظروف بزرگ غذا تهيه مي كردند).(8)

10 خلقت آن ها در روي زمين , قبل از خلقت انسان ها بود (والجان خلقناه من قبل ).(9)

از آيات استفاده مي شود بر خلاف آن چه در افواه مردم مشهور است و آن ها رااز ما بهتران مي دانند انسان نوعي برتر از آن ها است , به دليل اين كه تمام پيامبران ازانسان ها برگزيده شدند, و آن ها به پيامبر اسلام ـ كه از نوع بشر بود ـ ايمان آوردند واز او تبعيت كردند. اصولاً واجب شدن سجده در برابر آدم بر شيطان كه بنا به تصريح قرآن از بزرگان طايفهء جن بود(10) دليل فضيلت فضيلت نوع انسان بر جنّ مي باشد.

تا اين جا سخن از مطالب قرآن مجيد دربارهء اين موجود ناپيدا بود كه خالي ازهر گونه خرافه و مسائل غير علمي است , ولي مردم ناآگاه خرافات زيادي درباره ءاين موجود ساخته اند كه با عقل و منطق جور نمي آيد, و به همين جهت چهرهء غيرمنطقي به اين موجود داده اند و وقتي كلمهء جن گفته مي شود, مشتي خرافات با آن تداعي مي شود, از جمله اين كه آن ها با اشكال غريب و عجيب و وحشتناك وموجوداتي دم و سم دارند و موذي و پر آزار و كينه توز و بد رفتارند كه ممكن است از ريختن يك ظرف آب داغ در يك نقطهء خالي , خانه هايي را به آتش كشند.

اگر وجود جن از خرافات پيراسته شود, اصل مطلب قابل قبول است , چرا كه دليلي بر انحصار موجودات زنده به آن چه مي بينيم . نداريم . دانشمندان علوم طبيعي مي گويند: موجوداتي كه انسان با حواس خود مي تواند درك كند, در برابرموجوداتي كه با حواس قابل درك نيستند, ناچيزند.

تا اين اواخر كه موجودات زنده و ذره بيني كشف نشده بود, كسي باور نمي كرددر يك قطرهء آب يا يك قطرهء خون , هزاران موجود زنده باشد كه انسان قدرت ديدآن ها را نداشته باشد.

دانشمندان مي گويند: چشم ما رنگ هاي محدودي را مي بيند و گوش , امواج محدودي را مي شنود. رنگ ها و صداهايي كه با چشم و گوش ما قابل درك نيست ,بسيار بيش از آن است كه قابل درك است .

وقتي وضع جهان , چنين باشد, چه جاي تعجب است كه انواع موجودات زنده اي در اين عالم وجود داشته باشند كه نتوانيم با حواس خود آن ها را درك كنيم ,و وقتي فرد صادقي مانند پيامبر اسلام 6از آن خبر دهد, چرا نپذيريم ؟

به هر حال از يك سو قرآن , كلام ناطق صادق , خبر از وجود جن با ويژگي هايي كه در بالا ذكر شد, داده است , و از سوي ديگر دليل عقلي بر نفي آن وجود ندارد.بنابراين بايد وجود آن را پذيرفت و از توجيهات غلط و ناروا بر حذر بود.

جن گاهي بر يك مفهوم وسيع تر اطلاق مي شود كه انواع موجودات ناپيدا راشامل مي گردد, اعم از آن ها كه داراي عقل و دركند و آن ها كه عقل و درك ندارند, وحتي گروهي از حيوانات كه با چشم ديده نمي شوند و معمولاً در لانه ها پنهانند, دراين معني وسيع اند.

شاهد اين سخن روايتي است كه از پيامبر6نقل شده است : .(11)

در قرآن سوره اي به نام وجود دارد كه به برخي از ويژگي هاي آن پرداخته شده است .

(پـاورقي 1.بحارالانوار, ج 22 ص 536

(پـاورقي 2.ترجمهء تفسير الميزان , ج 12 ص 223

(پـاورقي 3.الرحمن آيهء 15

(پـاورقي 4.جن آيه 11

(پـاورقي 5.جن آيه 15

(پـاورقي 6.جن 9


(پـاورقي 7.جن آيهء 6

(پـاورقي 8.سبا آيه 12ـ 13

(پـاورقي 9.حجر آيه 27

(پـاورقي 10.كهف آيه 50

(پـاورقي 11.تفسير نمونه , ج 25 ص 154ـ 157 با تلخيص .